تجاوز به حقوق بشر
در ترکيه
کارنامهی سال 2006
تهيه شده توسط: جمعيت حقوق بشر ترکيه
ترجمه توسط: ناصر ايرانپور
توضيح مترجم چند هفته پيش شاهد جنشهای پنجاهمين سالگرد تأسيس اتحاديهی اروپا بوديم. مؤسسين اين اتحاديه 6 کشور بودند، اما تعداد آنها اکنون به 27 کشور رسيده است. ترکيه از همان ابتدای تأسيس اين اتحاديه درخواست پيوستن به آن را نمود، اما هنوز نه تنها به عضويت اين اثتلاف درنيامده، بلکه حتی برای سالهای آينده نيز افق روشنی در ارتباط با عضويت احتمالیاش در اتحاديه در مقابل آن قرار نگرفته است. مذاکرات متوقف شده با اين کشور چند روز پيش مجدداً از سر گرفته شدند، با اين وصف قرار است که تنها پس از طی يک پروسهی اصلاحات ژرف در ساختار سياسی ـ اقتصادی اين کشور و در سال 2015 تعيين گردد که آيا اين متقاضیِ چند بار رفوزه شده بالاخره شايستگی و شرايط پيوستن به اين اتحاديه را دارد يا نه. بايد توجه داشت که اين ائتلاف سياسی ـ اقتصادی ـ حقوقیِ اروپايي تا نيمهی اول دههی 90 تنها 12 عضو داشت و 15 کشور بقيه بعدها به آن پيوستند. جالب است که اکثريت اين کشورها قبل از دههی 90 جزو بلوک سوسياليستی سابق بودند و در مقابل بلوک کاپيتاليستی غرب صفآرايي کرده بودند. آنها اکنون عضو اين اتحاديهی غربی شدهاند، اما ترکيه که دهها سال ژاندارم و پايگاه اصلی ناتو در منطقه بوده و برای غرب بطور اعم و اروپا بطور اخص جبههی نظامی را در شرق اين قاره در مقابل بلوک سوسياليستی و روسيه حفظ نموده بود، هنوز بايد سالهای طولانی ديگری پشت درهای بستهی اروپا در انتظار بماند. آری، اروپا هنوز آماده نيست ترکيه را حتی بعنوان يک کشور نيمه اروپايي بپذيرد. و اين امر قبل از هر چيز به ساختار عقبماندهی سياسی ـ اجتماعی و اقتصادی اين کشور برميگردد. يکی از اتهاماتی که در اين راستا به حق همواره متوجه ترکيه بوده، تعامل غيرقابل پذيرش آن با »اقليتها« بوده است، طوريکه کارنامهی اين کشور در برخورد با »اقليتها«، حقوق بشر و دگرانديشان مانع بزرگی بر سر راه رسيدن آن به اروپا ايجاد نموده است. بايد تأکيد داشت که ترکيه هنوز از يک جامعهی مدنی متعارف برخوردار نيست و حرف اول و آخر را در آن ژنرالهای ارتش ميزنند و چنانچه اين کشور قبل از پيوستن به اتحاديهی اروپا تغييرات اساسیای را در ساختار خود به ويژه از لحاط ملزومات و کاروسازهای جامعهی مدنی، حقوق بشر (حقوق فردی) و حقوق مليتهای ساکن آن (حقوق گروهی) بوجود نياورد، معضلات کنونی آن، يعنی فاشيسم و ميليتاريسم آتاتورکی، به مشکلات اروپا تبديل خواهند گرديد. همچنين به اين دليل بايد پيششرط اساسی ورود اين کشور به اتحاديهی اروپا کماکان ايجاد تغييرات بنيادی (و نه صوری) در ساختار و عملکرد سياسی، حقوقی و اقتصادی آن باشد و نه چيزی کمتر از آن. به ويژه احزاب و روشنفکران کُرد و همچنين تُرک بايد بر آن پای فشارند. آنچه ذيلاً خواهد آمد، تنها ذرهی کوچکی از کارنامهی زيرگذاشتن حقوق بشر توسط حکومت نظامی اين کشور ميباشد که انجمن حقوق بشر ترکيه تهيه و منتشر نموده و »جمعيت دفاع از خلقهای تحت تهديد«، آن را به آلمانی ترجمه نموده و در اختيار افکار عمومی آلمان گذاشته و من نيز آن را از آلمانی به فارسی برگردانده و در اختيار علاقمندان ايرانی و خوانندگان ماهنامهی وزين »مهاباد« قرار ميدهم. و بالاخره بايد توجه داشت که بيلان ذيل در داخل ترکيه و با رعايت ملاحظات امنيتی ـ سياسی آن کشور تهيه شده است. اين ملاحظات مانع پرده برداشتن کامل از عمق جنايات و فجايع، به ويژه در پيوند با ميليونها انسان کُرد در اين کشور و تضييقات بيشمار حقوقی، سياسی، فرهنگی، اجتماعی بر عليه آنها، ميشود. لذا مطالعهی آمار ذيل تنها دريچهی کوچکی را برای رؤيت واقعيات تلخ در اين کشور مصيبزده ميگشايد و بالطبع کل فاجعه را در »جمهوری ترکيه« بازتاب نميدهد. |
زير پاگذاشتن حق زندگی
|
کشته |
مجروح |
قربانيان اعدام بدون محاکمه [ترور و سوءقصد] |
44 |
914 |
کاربرد خشونت زياد از حد هنگام ممانعت با برگزاری تظاهرات |
12 |
869 |
عدم رعايت (ذکر) »هشدار ايست« و سوء استفاده از اتوريتهی دولتی در کاربرد اسلحه |
32 |
45 |
قتلهای »نامعلوم«، تهاجمات |
20 |
105 |
حملات سازمانهای غيرقانونی |
8 |
63 |
موارد مرگ در بازداشتگاه |
4 |
ـ |
انسانهايي که به دليل اعتقاداتشان مورد حمله قرار گرفتهاند و قربانی و مجروح شدهاند |
3 |
3 |
مرگ و مجروحين در زندانها |
17 |
3 |
زدوخوردها |
345 |
321 |
بستگان نيروهای امنيتی |
196 |
274 |
اعضای سازمانهای مسلح (پ.ک.ک. و غيره) |
147 |
1 |
افراد غيرنظامی |
2 |
46 |
برخورد با مين و مقررات نامشخص |
40 |
138 |
خشونت بر عليه کودکان |
58 |
175 |
قربانيان حملات و خشون به دلايل ناموسی |
78 |
58 |
موارد مرگ شکبرانگيز |
82 |
ـ |
زنان |
32 |
ـ |
مردان |
27 |
ـ |
کودکان |
23 |
ـ |
سهلانگاری و اشتباهات رسمی |
81 |
1582 |
زنانی که قربانی خشونت خانگی شدهاند |
126 |
108 |
خودکشی پليس و ژاندارمری |
21 |
2 |
جمع |
927 |
3472 |
خشونت به دلايل ناموسی
|
کشته |
مجروح |
زنان |
38 |
15 |
مردان |
36 |
30 |
بچهها |
4 |
13 |
جمع |
78 |
58 |
زيرپانهادن حقوق زنان
تعداد زنانی که بر آنها خشونت روا رفته 429 |
159 |
212 |
الف) خشونت خانگی در مجموع 265 |
126 |
108 |
ب) در محيط اجتماعی (در محل کار، خيانبان، مدرسه) در مجموع 164 |
33 |
101 |
پ) اعمال خشونت توسط نيروهای امنيتی |
ـ |
3 |
قربانيان ديگر خشونت خانگی |
108 |
79 |
الف) بچهها: 94 |
27 |
27 |
ب) مردان: 136 |
81 |
81 |
خودکشی زنان، تلاش برای خودکشی |
79 |
42 |
تجاوز جنسی و مزاحمتهای جنسی زنان |
121 |
|
الف) خانگی |
7 |
|
ب) در محيط اجتماعي (محل کار، خيانبان، مدرسه و غيره) |
114 |
|
مرگهای شکبرانگيز |
42 |
|
زنانی که مجبور بر روسپيگری گردانيدهاند |
98 |
|
زيرپاگذاشتن حقوق کودکان
|
کشته |
مجروح |
خشونت بر عليه کودکان، مجموعاً: 343 |
58 |
175 |
خودکشی و تلاش برای خودکشی بچهها |
62 |
38 |
تجاوز و مزاحمتهای جنسی کودکان |
134 |
|
بچههايي که مجبور به روسپیگری گردانيده شدهاند |
14 |
|
مرگهای شکبرانگيز کودکان |
23 |
برخورد با مين و مقررات نامشخص
|
کشته |
مجروح |
بچهها |
5 |
32 |
زنان |
1 |
5 |
مردان |
34 |
101 |
جمع |
40 |
138 |
تجاوز به امنيت و آزادی فردی مردم
اشخاصی که در بازداشت بسر ميبرند |
5560 |
اتهام »ناپديد کردن« افراد (تعداد »ناپديدگشتگان«) |
67 |
الف) اتهام ناپديد کردن افراد در بازداشتگاه |
5 |
ب) موارد ديگر »ناپديدگشته« |
62 |
آدمربايي، تهديد، باجگيری و باجگيری برای همکاری |
226 |
دستگيريها |
1545 |
تفتيش منازل |
277 |
اشخاص مورد تفتيش قرار گرفته |
52 |
ـ خبرنگاران |
29 |
ـ اعضا و رهبران احزاب سياسی |
7 |
ـ اعضا و رهبران تشکلات صنفی و انجمنها |
6 |
ـ شخصيتهای برجستهی محلی |
10 |
شکنجه، اتهامات سوء رفتار
اتهامات شکنجه، بدرفتاری و مزاحمتهای جنسی در حين بازداشت |
179 |
الف) از سوی ژاندارمری |
39 |
ب) از سوی افسران بخشهای امنيتی (پليس) ـ (بچهها: 26) |
140 |
شکنجه و بدرفتاری مأموران در مکانهای غيررسمی |
261 |
الف) از سوی ژاندارمری (بچهها: 4) |
49 |
ب) از سوی افسران بخشهای امنيتی ارگانهای دولتی (بچهها: 16) |
212 |
شکنجه و بدرفتاری از سوی جاشهای موقت (کودکان: 6) |
28 |
شکنجه و بدرفتاری در زندان |
173 |
شکنجه و بدرفتاری در نهادهای آموزشی، اجتماعی و بهزيستی (خشونت در مدرسه: 43) |
67 |
جمع |
708 |
پروسههای دادگاهی تمام شده در مورد شکنجه 1 شخص در يک مورد تبرئه شد، 1 حکم به دليل عدم وجود مرجعيت مکانی دادگاه صادر شد، 1 مورد ديگر به دليل عدم وجود مرچعيت مکانی قضايي پايان يافت، 1 مورد نيز حکمی صادر گرديد: 26 سال و 8 ماه. |
4 |
پروندههايي که هنوز بسته نشده |
11 |
پروندههای تازه گشوده شده |
1 |
زخمیشدگان زندان
1. جريحهدار شدن حق سلامتی |
44 |
2. خودکامگی و بدرفتاری |
491 |
3. جريحهدار کردن حق مراجعه به پزشک |
88 |
4. زيرپاگذاشتن حق برقراری تماس |
615 |
5. زيرپاگذاشتن حق ملاقات با وکيل مدافع |
1 |
6. مجازاتهای انضباطی |
1525 |
الف) مجازاتهای سلولی |
57 |
ب) ممنوعيت ديدار با اعضای خانواده |
588 |
پ) ممنوعيت انتشار |
391 |
ت) ممنوعيت فعاليتهای اجتماعی |
489 |
جمع |
2764 |
پايمال کردن آزادی بيان و عقيده
يک. بازپرسيهای شروع شده |
|
الف) تعداد بازپرسيها |
113 |
ب) اشخاصی که بر عليه آنها پرونده تشکيل شده |
430 |
دادگاهی |
موارد دادگاه |
تعداد اشخاص |
دو. شروع شده |
107 |
513 |
سه. بسته شده |
144 |
330 |
الف) تبرئه شده |
41 |
99 |
ب) دادرسی متوقف شده |
5 |
5 |
پ) احکام |
98 |
226 |
احکام به دليل |
|
|
قانون ضد تروره مادهی 7 |
9 |
17 |
قانون مجازات کيفری ترکيه، پاراگراف 301 |
10 |
12 |
پاراگراف 125 |
2 |
2 |
پاراگراف 314 |
2 |
4 |
پاراگراف 215 |
25 |
37 |
پاراگراف 222 |
2 |
2 |
اهانت به آتاتورک |
1 |
1 |
قانون سابق مجازات کيفری ترکيه، پاراگراف 169 |
2 |
10 |
جاکشی |
1 |
2 |
قانون مطبوعات، شمارهی 5187 |
5 |
3 |
قانون مجازات کيفری، پاراگراف 220 |
8 |
36 |
عدم اطاعت از دستورات |
1 |
1 |
موارد ديگر |
22 |
63 |
نشر مطالب ممنوعه و توقيف شده
موارد |
تعداد |
مطالب منتشرهی توقيف شده |
22 |
فعاليتهای ممنوعه |
25 |
جمعيتهای انتشاراتی مورد حمله قرار گرفته |
3 |
صفحات انترنتی ممنوع شده |
1 |
تصميمات شورای عالی راديو و تلويزيون
مورد |
تعداد |
اخطار به فرستندههای راديو ـ تلويزيونی |
5 ð |
توقيف و ممنوعيت فرستندهی راديو ـ تلويزيونی |
2 |
ð همهی اين 5 اخطار به يک کانال داده شده است
زيرپاگذاشتن آزادی اثتلاف
نهادهايي که مورد تهاجم نيروهای امنيتی قرار گرفتهاند |
48 |
دادرسی به منظور ممنوع کردن نهادها |
3 |
نهادهايي که از طريق اقدامات اداری بسته شدند |
4 |
نهادهای مورد يورش قرار گرفته |
36 |
زيرپاگذاشتن آزادی تجمع و تظاهرات
تظاهراتها و گردهمائيهای به تعويق انداخته شده و يا ممنوع شده |
48 |
|
تجمعات و تظاهراتهايي که نيروهای امنيتی مانع از برگزاري آنها شدند |
179 |
|
تجمعات و تظاهراتهای مورد يورش قرار گرفته |
12 |
|
در مقابل مادهی 2911 قرار گرفته |
|
|
الف) تعداد بازپرسيهای شروع شده |
30 |
|
ب) تعداد اشخاصی که بر عليهشان پرونده سازی شده |
687 |
|
|
موارد |
اشخاص |
موارد شروع شده |
24 |
534 |
موارد بسته شده |
19 |
205 |
الف) تبرئه |
5 |
27 |
ب) محکوميت |
14 |
178 |
جريحهدار نمودن حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
جريحهدار نمودن حق امنيت اجتماعی |
240 |
اشخاص اخراج شده |
3866 |
اشخاص سلب و يا تقليل درجه داده شده |
598 |
سوانح کار |
533 |
کشته شده |
123 |
مجروح شده |
410 |
جريحهدار نمودن حق و آزادی سنديکا |
3 |
اشخاصی که بخاطر تعلق به يک تشکل صنفی مورد سرکوب قرار گرفتهاند |
165 |
جريحهدار نمودن حق مصونيت خانه |
170 |
راندن از چراگاه |
11 |
کوچاندن کل روستا |
2 |
آتشسوزی در جنگل و مزارع |
18 |
جريحهدار نمودن حق سلامتی و مصونيت از تعرض |
465 |
جريحهدار نمودن حق برخورداری از تحصيلات پايهای |
498 |
دانشجويانی که در مورد آنها تحقيقات روی داده است |
521 |
دانشجويان و دانشآموزانی که اخراج شدهاند |
258 |
دانشجويانی که توبيخ شدهاند |
6 |
دانشجويانی که از همان ابتدا ممنوعيت تحصيل دانشگاهی گرفتهاند |
99 |
جريحهدار نمودن حق فرهنگی |
10 |
جريحهدار نمودن حقوق معلولين
جريحهدار نمودن حق سلامتی آنها |
12 |
افرادی که حق تحصيلشان زيرپاگذاشته شده |
3 |
جريحهدار شدن حق کار آنها |
11 |
تجاوز جنسی به معلولين و يا ايجاد مزاحمتهای جنسی برای آنها |
6 |
خودکشيهای فرجام و نافرجام معلولين |
4 |
کشته شده |
3 |
مجروح شده |
1 |
تبعيض افراد معلول |
1 |
جريحهدار نمودن حقوق اقتصادی و اجتماعی معلولين |
5 |
خشونت بر عليه معلولين |
15 |
کشته شده |
5 |
مجروح شده |
2 |
موارد ديگر |
8 |
اجحافات بر عليه پناهندگان و مهاجرين
مرگ/کشتهشده |
56 |
اشخاص از سوی نيروهای امنيتی مورد يورش قرار گرفته |
2 |
اشخاص روانهی بازداشتگاه شده |
2684 |
اشخاص دپورت شده |
536 |
بیتوجهی در کاربرد درست اسلحههای شخصی
|
کشته |
مجروح |
کودکان |
16 |
48 |
زنان |
12 |
17 |
مردان |
10 |
28 |
جمع |
38 |
90 |
توضيح تهيهکنندهی گزارش: اطلاعات ارائه شده در بيلان فوق بر اساس گزارشات مطبوعات و بررسيهای جمعيت حقوق بشر ترکيه (Human Right Association) تهيه شدهاند.